Eισαγωγικά
Παραθέτουμε ολόκληρο το κείμενο της ομιλίας του Πατριάρχη Βαρθολομαίου στην Ιερατική Σύναξη της Ι.Μ.Θεσσαλονίκης την 1η ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2025 και παρακαλούμε τους αγαπητούς αναγνώστες να σχολιάσουν τα γραφόμενα, ώστε να αποτελέσει το κείμενο αφορμή θεολογικής συζήτησης.
Υπενθυμίζουμε ότι θα δημοσιεύουμε σχόλια που θα τεκμηριώνουν τις απόψεις των σχολιαστών. Υβριστικά ή μη τεκηριωμένα σχόλια θα διαγράφονται.
Προκειμένου να διευκολύνουμε την συζήτηση προτείνουμε να ξεκινήσουμε τον σχολιασμό των απόψεων του Οικ.Πατριάρχη που στο κείμενο έχουν τονισθεί με κόκκινο χρώμα, χωρίς αυτό να αποτελεί δέσμευση στον διάλογο.
π.Δ.Α
-------------------------------------------------------------------------------------
Ἱερώτατε
Μητροπολῖτα Θεσσαλονίκης κύριε Φιλόθεε,
Ποιμενάρχα τῆς
θεοσώστου ταύτης Ἐπαρχίας
και λοιποί τιμιώτατοι αδελφοί Ιεράρχαι,
Εὐλαβέστατοι
πρεσβύτεροι καί διάκονοι,
Εὐλογημένα
τέκνα ἐν Κυρίῳ,
Μέ ἰδιαίτερη
χαρά καί συγκίνηση συμμετέχουμε σήμερα σέ αὐτή
τήν εὐλογημένη Ἱερατική Σύναξη τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Θεσσαλονίκης. Πάντοτε
ἡ πρόσωπον πρός πρόσωπον συνάντηση
καί ἐπικοινωνία εἶναι πηγή πνευματικῆς εὐφροσύνης.
Σᾶς εὐχαριστοῦμε, ἅγιε
Θεσσαλονίκης, γιά τήν πρόσκληση καί τήν εὐκαιρία
νά ἀπευθυνθοῦμε πατρικῶς πρός τόν περί ὑμᾶς
Ἱερό Κλῆρο.
Εἶναι
μεγάλη εὐλογία καί ἐξαίρετο προνόμιο, ἀγαπητοί πρεσβύτεροι καί διάκονοι,
νά ἀνήκετε στίς τάξεις τῶν κληρικῶν τῆς
Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας. Ἡ ταυτότης ὅλων τῶν
μελῶν τοῦ
ἱεροῦ
κλήρου, ἀπό τόν πολιό ἐπίσκοπο μέχρι τόν νεοχειροτονηθέντα
διάκονο, εἶναι
κοινή. Ὁ καλῶν
εἰς τό «μέγα καί θαυμαστόν» τῆς ἱερωσύνης
ἀξίωμα, «τό τελούμενον μέν ἐπί τῆς
γῆς, τάξιν δέ ἐπουρανίων ἔχον ταγμάτων», εἶναι ὁ
Χριστός, ὁ
ἀεί «ἐνεργῶν ἐν
ἡμῖν
καί τό θέλειν καί τό ἐνεργεῖν ὑπέρ
τῆς εὐδοκίας»
(Φιλιπ. β’, 13).
Δέν ἀνήκομε
στόν ἑαυτό μας ἀλλά στόν Κύριο. Εἴμεθα κήρυκες τοῦ Σταυροῦ καί τῆς Ἀναστάσεώς
Του, τῆς ἀγάπης
Του γιά τόν ἄνθρωπο,
τῆς θυσίας Του γιά τή σωτηρία μας, τῆς διάνοιξης διά τῆς ἐκ
νεκρῶν Ἐγέρσεώς
Του τῆς ὁδοῦ πρός τήν κατά χάριν θἐωση καί τήν ἀτελεύτητη ζωή στήν οὐράνια Βασιλεία Του.
Ποτέ καί πουθενά δέν δόθηκε στήν ἀνθρώπινη ὕπαρξη τόσο ὑψηλή ἀξία,
προοπτική «ἀληθεστάτης
ἐλευθερίας» καί αἰώνιότητος, ὅσο στόν Χριστιανισμό. Μέ ἔξοχο τρόπο ὁ μέγας Θεσσαλονικεύς θεολόγος καί Ἅγιος Νικόλαος Καβάσιλας διετύπωσε αὐτή τήν ἀλήθεια γιά τήν ἐν Χριστῷ λύτρωση τοῦ ἀνθρώπου:
«Οὐδέν ὡς
ἄνθρωπος ἱερόν, ᾧ καί φύσεως ἐκοινώνησεν ὁ Θεός», δηλαδή «Τἰποτε δέν εἶναι τόσο ἱερό ὅσο
ὁ ἄνθρωπος,
τή φύση τοῦ
ὁποίου προσέλαβε ὁ Θεός». Αὐτόν τόν Θεό, «ὅς ἀγάπη
ἐστί τε καί λέγεται», αὐτόν τόν ἄνθρωπο, τόν «ἠγαπημένον τοῦ Θεοῦ»,
διακονεῖ ὁ
ἱερός κλῆρος, ἀφωσιωμένος
ψυχῇ τε καί σώματι στόν Χριστό καί στήν
ἁγία Ἐκκλησία
Του, μέ ἀκλόνητη πιστότητα στίς παραδόσεις τῆς Ὀρθοδοξίας,
μέ ἑτοιμότητα γιά προσφορά στόν
συνάνθρωπο.
Δέν εἶναι
εὐπρόσδεκτη, οὔτε ἐνώπιον
τοῦ Θεοῦ
οὔτε ἀπό
τούς ἀνθρώπους, μία ἱερωσύνη, ἡ ὁποία
ἐπιθυμεῖ περισσότερο νά φαίνεται παρά νά εἶναι, νά ἐπιδεικνύεται παρά νά θυσιάζεται, νά
ἀπολαμβάνῃ παρά νά προσφέρῃ. Ὁ
γνήσιος ἱερεύς ζητεῖ «νά συμπεριληφθῇ τό ὄνομά
του εἰς τήν Βίβλον τῆς Βασιλείας» καί ὄχι «νά ἐγγραφῇ
εἰς τάς δέλτους τῆς ἱστορίας».
Τό πνευματικό καί ποιμαντικό ἔργο τοῦ ἱερέως
ἐπιτελεῖται μέ διάκριση, λεπτότητα καί ἐνσυναίσθηση, μέ σύνεση καί εὐαισθησία, μέ σεβασμό τῶν προσωπικῶν χαρακτηριστικῶν τῶν
ἀνθρώπων πού συναντᾷ. Ὁ
ἱερεύς βρίσκεται στό πλευρό τῶν πιστῶν, πρίν τόν ἀναζητήσουν ἐκεῖνοι.
Μέ τή στάση του καί τή συμπεριφορά του ἀναδεικνύει
τή δύναμη τῆς
χριστιανικῆς
ἀγάπης, ἡ ὁποία
ἀφ᾿
ἑνός μέν δέν γνωρίζει ὅρια, ἀφ᾿ ἑτέρου
δέ εἶναι πάντοτε προσωπική μέριμνα γιά
τόν πλησίον.
Ἔχομε
ἀναφέρει καί σέ ἄλλη εὐκαιρία,
τό ἐπαναλαμβάνουμε καί ἐνώπιόν σας, αὐτό που πρό μερικῶν δεκαετιῶν ἐλέγετο
στή Δυτική Εὐρώπη,
ὅτι δηλαδή ὁ θεολόγος καί ὁ ἱερεύς
ὀφείλουν νά κρατοῦν «στό ἕνα χέρι τήν Βίβλο καί στό ἄλλο τήν ἐφημερίδα», ἐν τῇ
ἐννοίᾳ
ὅτι, μαζί μέ τή θεολογία, ἀπαραίτητη εἶναι καί ἡ ἐνημέρωση
γιά τίς κοινωνικοπολιτικές καί πολιτισμικές ἐξελίξεις,
ἡ γνώση τῶν ὑπαρξιακῶν ἀναγκῶν καί τῶν προσδοκιῶν τοῦ
συγχρόνου ἀνθρώπου
καί τοῦ πνεύματος τῆς ἐποχῆς. Σήμερα, βεβαίως, οἱ πάντες κρατοῦν τό πανέξυπνο smart phone, μέ τόν ὠκεανό τῶν πληροφοριῶν καί τῶν ψηφιακῶν δεδομένων.
Ἔχει
γραφῆ ὅτι
τά προβλήματα καί τά ὑπαρξιακά
ἀδιέξοδα τοῦ ἀνθρώπου
σήμερα εἶναι ἡ
πρόκληση, ἡ
δυνατότητα καί τό πλαίσιο πού προσφέρει ὁ
σύγχρονος πολιτισμός στήν Ὀρθόδοξη
Ἐκκλησία γιά νά δώσῃ ἐπίκαιρη
μαρτυρία γιά τήν ἐμβέλεια
τῶν ἀξιῶν της, τοποθετώντας τόν λύχνον «ἐπί τήν λυχνίαν». Ὁ μακαριστός Μητροπολίτης Περγάμου Ἰωάννης, ἔλεγε ὅτι
σέ αὐτό πού γιά τούς μεγάλους Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας
τοῦ τετάρτου αἰῶνος ἐκπροσωποῦσε ἡ
ἑλληνική φιλοσοφία ὡς πρόκληση γιά τή θεολογία, ἀντιστοιχεῖ στήν ἐποχή μας ἡ ἰλιγγιώδης
πρόοδος τῆς
τεχνολογίας.
Ὄντως
ἡ ἀνάπτυξη
τῆς τεχνολογίας βρίσκεται στόν πυρῆνα τῶν
συγχρόνων ἐξελίξεων.
Ἡ τεχνολογία εἶναι ἡ
«μεγάλη δύναμη», ἡ
λογική τῆς ὁποίας
διεισδύει καί ἐπεκτείνεται
σέ ὅλους τούς τομεῖς τῆς
ζωῆς καί τοῦ πολιτισμοῦ. Ἡ
Ἐκκλησία εἶναι ἀδύνατον
νά ἀγνοήσῃ
τά νέα δεδομένα στό ποιμαντικό της ἔργο.
Ἡ λυσιτελής χρήση τῶν δυνατοτήτων τίς ὁποῖες
προσφέρει ὁ
σύγχρονος πολιτισμός εἶναι
ἔνδειξη τοῦ δυναμισμοῦ τῆς
ζωῆς τῆς
Ἐκκλησίας. Ἴσως γνωρίζετε, ὅτι ἡ
Β’ Παναυστραλιανή Ἱερατική
Σύναξη, στίς 29 Σεπτεμβρίου στό Σύδνεϋ, ἔχει
θέμα «Μέσα Κοινωνικῆς
Δικτυώσεως καί Ἱερωσύνη. Ἡ χρῆσις
τῶν Μέσων Κοινωνικῆς Δικτυώσεως ἀπό τόν κληρικόν».